Finansijsko-informatička agencija (FIA) predstavila je izvještaj pod nazivom Pregled finansijskih pokazatelja za udruženja i fondacije u 2022. godini u Federaciji Bosne i Hercegovini. Značaj samog izvještaja je jako veliki obzirom da je dat pregled glavnih finansijskih pokazatelja neprofitnih organizacija koje imaju sjedište na teritoriji Federacije Bosne i Hercegovine, bez obzira na način registracije, a koje su predale završni godišnji obračun za 2022. godinu.
Osnovni pokazatelji koji su prikazani u izvještaju temelje se na šest elemenata: imovini, prihodima, prihodima iz budžeta, broju zaposlenih, višku prihoda nad rashodima kao i višku rashoda nad prihodima.
U Federaciji BiH prema podacima Finansijsko-informatičke agencije aktivno posluje 9.484 neprofitnih organizacija koja su zapošljavale 5.869 radnika i radnica tokom 2022. godine. Ukupna vrijednost imovine porasla je sa 1.001.356.320 KM tokom 2021. godine na 1.062.397.147 KM. Neprofitne organizacije su imale ukupan prihod od 948.344.328 KM od čega je oko 14,5% dodijeleno iz budžeta odnosno 137.448.097 KM.
Međutim, predstavljeni zbirni podaci su pokazatelj za sve neprofitne organizacije, što znači da su u ove podatke, osim udruženja i fondacija, uključene i političke partije, pa čak i posebne agencije, poput Nezavisnog operatera Sistema u BiH, Agencije za bankarstvo FBiH, i slično. Za potrebe ove mini analize smo izdvojili podatke o udruženjima i fondacijama koje su osnovane isključivo prema Zakonu o udruženjima i fondacijama.
Listu od deset udruženja i fondacija po vrijednosti imovine predvodi Fondacija Hastor sa 48,77 miliona KM, a slijedi je Nogometni/Fudbalski savez BiH sa imovinom vrijednom 34,92 miliona KM. Fondacija za razvoj obrazovanja Ilidža posjeduje imovinu čija je procijenjena vrijednost 33,54 miliona KM što je pozicionira na treće mjesto u FBiH. FK Željezničar posjeduje imovinu vrijednu 24,67 miliona KM, dok Hrvatsko kulturno društvo Napredak posjeduje imovinu u vrijednosti od 23,68 miliona KM.
Šesto mjesto zauzima Biro zelene karte čija se imovina procjenjuje na 19,59 miliona, dok je na sedmom mjestu Udruženje HO MFS – Emmaus sa 16,91 miliona KM. Na osmom mjestu se nalazi Predstavništvo strane nevladine organizacije Katar Alkhaira sa 15,54 miliona, nakon čega slijede Caritas Biskupija Mostar sa 14,26 miliona i HPO Caritas Vrhbosanske nadbiskupije Sarajevo sa 12,45 miliona KM vrijednom imovinom.
Kada govorimo o ukupnoj vrijednosti prihoda, najveći godišnji prihodi su ostvareni od strane Nogometnog/Fudbalskog saveza BiH u iznosu od 35,15 miliona KM. N/FS BiH ima i prijavljenih 45 uposlenika. Drugo udruženje po vrijednosti prihoda je Udruženje Pomozi.ba sa 18,89 miliona KM i jednim uposlenikom. Udruženje koje je ostvarilo treću najveću vrijednost prihoda je HO MFS – EMMAUS sa 12,82 miliona KM i 255 uposlenika. Ovo udruženje ima i najveći broj uposlenika od svih udruženja i fondacija na području Federacije BiH.
Hrvatski sportski klub Zrinjski je organizacija koja je ostvarila prihode u iznosu od 8,94 miliona KM, a na njihovoj platnoj listi se nalaze 52 osobe. Ovo je ujedno i sportski klub koji je ostvario najveći prihod u Federaciji. Na petom mjestu po prihodima se nalazi Fondacija Hastor sa 8,55 miliona KM i 5 uposlenika. Merhamet MDD Sarajevo – Stari Grad je tokom 2022. godine ostvario prihod od 8,5 miliona i imao 78 uposlenika. Udruženje FK Sarajevo je sedmo na listi po ostvarenim prihodima i ukupnim iznosom od 8,33 miliona KM i 72 uposlenika.
Predstavništvo strane nevladine organizacije Katar Alkhaira je tokom 2022. imalo 7,64 miliona KM prihoda i 16 uposlenika, dok je idući Fond otvoreno društvo BiH sa 6,69 miliona KM prihoda i 8 uposlenika. Strana humanitarna organizacija Red Crescent Sarajevo je ostvarila prihod od 6,51 milion KM sa 8 uposlenika kao posljednja organizacija od deset najvećih u ovoj oblasti.
Posebno su interesantni podaci o udruženjima i fondacijama koja su dobili najviše sredstva iz javnih budžeta naše države. Tako je Merhamet MDD Sarajevo – Stari Grad dobio 2,35 miliona KM javnog novca, a slijedi ga FK Velež Mostar sa 2,25 miliona KM i Centar za savremenu umjetnost sa 1,66 miliona KM iz budžeta. Sportski savez USK se nalazi na 4 mjestu po ostvarenim prihodima iz budžeta sa 1,38 miliona KM, dok je peti Gradski sportski savez Bihać sa 1,14 miliona KM.
Na šestom mjestu se nalazi Hrvatski sportski klub Zrinjski koji je dobio 1,06 miliona KM budžetskog novca, a slijedi ga FK Sloboda iz Tuzle sa 1,02 miliona KM. HPO Caritas Vrhbosanske nadbiskupije se nalazi na osmom mjestu sa nešto više od 880 hiljada KM prihoda iz budžeta, a onda i Udruženje HO MFS-EMMAUS sa 808 hiljada KM. Na desetom mjestu se nalazi Fondacija Mozaik koja je iz javnih budžeta, tokom 2022. godine, dobila 769 hiljada KM.
Kako je iz podataka vidljivo, najveći broj udruženja i fondacija koje raspolažu najvećom imovinom i najvećim sredstvima dolaze iz Kantona Sarajevo, što je i razumljivo jer se u ovom kantonu nalazi sjedište najvećeg broja udruženja i fondacija. Prema podacima iz Pregleda finansijskih pokazatelja za udruženja i fondacije, na području Kantona Sarajevo djeluju 2.473 neprofitne organizacije što je 26% od ukupnog broja organizacija u Federaciji BiH koje se nalaze u registru FIA.
U narednim tekstovima donosimo podatke o poslovanju udruženja i fondacija po kantonima iz kojih će biti moguće vidjeti koja udruženja i fondacije su vodeći u svojim zajednicama.
